«آسیب های اجتماعی از صحنه نظر تا میدان عمل»
به گزارش خبرنگار پژوهشکده تحول و ارتقاء علوم انسانی و اجتماعی، کتاب «آسیب های اجتماعی از صحنه نظر تا میدان سیاست و عمل» اثر مهدی مولایی آرانی است که به همت پژوهشکده مطالعات تمدنی و اجتماعی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی تهیه و به همت نشر این پژوهشگاه در ۲۳۵ صفحه منتشر شد.
برخی علت آسیب‌های اجتماعی را به کمبود دانش و آگاهی مردم نسبت می‌دهند و برخی دیگر بی اعتنایی عموم جامعه به همنوعان را از جمله دلایل آن بر می‌شمرند. وجود آسیب‌های اجتماعی پیامدها و تأثیراتی بر زندگی عمومی مردم و جامعه می‌گذارد که گاهی این تأثیرات تا سال‌ها بر پیکره فرد، خانواده و جامعه باقی می‌ماند و حل کردن آن کاری بس دشوار خواهد بود.
در سالیان اخیر، سازمان‌ها و مؤسسات و افراد زیادی برای مدیریت مسئله «آسیب های اجتماعی» فعال شده اند. این کتاب می‌تواند مقدمه‌ای تلقی شود که هر نهاد و سازمان، قبل از ورود به این میدان، شناخت بیشتر و بهتری از نظریات و فعالیت‌های کنشگران پیدا کند.
ساختار اثر
این اثر در پنج فصل تألیف شده است؛ فصل اول این اثر به بیان مقدمه و کلیاتی از مباحث این اثر پرداخته شده است.
در فصل دوم این اثر ضمن مروری بر تعاریف مسئله اجتماعی و ملاحظات آن، مهم‌ترین نظریات حوزه مسائل اجتماعی در قالب دو دسته کلان عینی گرا و ذهنی گرا مورد بررسی قرار گرفته است.
در فصل سوم، سازمان‌های عضو شورای اجتماعی کشور به عنوان عالی‌ترین شورای متصدی در این حوزه از سه حیث اهداف سازمانی، مخاطب و سطح و قلمرو فعالیت مورد بررسی قرار گرفته است. برخی از این دستگاه‌ها و نهادها عبارتند از: وزارت کار تعاون و رفاه اجتماعی، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، وزارت ورزش و جوانان، صدا و سیما، کمیته امداد امام خمینی (ره)، سازمان بهزیستی، ستاد مبارزه با مواد مخدر، سازمان تبلیغات اسلامی، شورای فرهنگی – اجتماعی زنان، نیروی انتظامی، وزارت اطلاعات، دادستان، وزارت آموزش و پرورش، وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی.
در فصل چهارم، نقش‌ها و توانمندی‌های امدادگران فرهنگی تشریح شده که در این راستا می‌توان به صفات شخصیتی، توان تشخیص دهندگی، واسط بودن و پیوند دهدگی، توان آموزش و درمانگری، و حامی بودن اشاره کرد.
در پایان این فصل نیز به تجارب گروه‌های مردمی در عرصه کاهش آسیب‌های اجتماعی پرداخته شده و با ۱۴ نفر از امدادگران فرهنگی مصاحبه شده و این تجارب با استفاده از روش تحلیل مضمون تحلیل شده است.
در فصل پنجم نیز به جمع بندی و بیان پیشنهادهای سیاستی پرداخته شده است.
نقش واسط و پیونددهندگی امدادگران فرهنگی
یکی دیگر از نقش‌های اصلی که امدادگر حوزه آسیب‌های اجتماعی می‌تواند ایفا کند، واسطه بودن (پل) برای حل مشکلات مددجوست. از جمله مشکلات آسیب دیدگان اجتماعی، ناآشنایی آنها از منابع اجتماعی در دسترس است.
به عبارت دیگر، هنگامی که یک آسیب دیده با مشکلی فردی، گروهی یا خانوادگی روبرو می‌شود، نمی‌داند به کجا باید مراجعه کند و چه نهادی متولی حل مشکلات آنهاست. اگر هم نهاد مربوط با پیدا کند، چگونگی ارائه درخواست و مطالبه خود و نحوه پیگیری آن را نمی‌تواند؛ از قوانین و مقررات اطلاع ندارد و نمی‌تواند حقوق خود را مطالبه کند.
امدادگر فرهنگی نه تنها از منابع اجتماعی به منظور حل مشکل نیازمندان استفاده می‌کند، بلکه توسعه منابع را نیز خواهان است. آنها وارد محیط زندگی و اجتماعی او می‌شوند و به طور مستقیم رفتارها و ارتباطات آسیب دیدگاه را مشاهده می‌کنند و به تشخیص و ارزیابی مشکل می‌پردازند و در صورتی که لازم باشد، تغییراتی در متن زندگی خانوادگی و اجتماعی آنها می‌دهند.
از این رو یکی از وظایف امدادگران این حوزه، آگاه کردن خانواده‌ها از منابع حمایتی در جامعه و ایفای نقش واسطه گری و پل بودن بین نیازهای آسیب دیدگان و ظرفیت‌ها و فرصت‌های اجتماعی است.
