کتاب «روانشناسی در اسلام»
به گزارش خبرنگار پژوهشکده تحول و ارتقاء علوم انسانی و اجتماعی، کتاب «روانشناسی در اسلام» اثر اسماعیل منصوری لاریجانی منتشر شد. اثر پیش رو، روانشناسی را بر اساس تعالیم و آموزه های دین اسلام، به منزله کمال ادیان الهی، بررسی می‌کند. در این اثر، نویسنده کوشیده است نخست به مبانی روان شناسی دینی بپردازد و خاستگاه دینی روان انسان را با استناد به آیات شریف قرآن کریم تبیین و روشن کند. سپس به بهداشت و راه های سلامت و درمان روان پرداخته و به نتایجی عملی و کاربردی دست یافته؛ چنان که مخاطب را متوجه رابطه مهم اخلاق و روان شناسی می کند؛ به طوری که هر اندازه انسان شئونات اخلاقی را رعایت کند، بیشتر از سلامت روان و عقل و اراده برخوردار می شود.
این کتاب در دو بخش و ۲۱ فصل تألیف شده است؛ نویسنده در بخش اول از این کتاب با عنوان «مبانی روانشناسی دینی» خاستگاه دینی روان انسان را با استناد به آیات شریف قرآن کریم که از سوی خالق روان، یعنی خدای متعال و بر لسان مبارک رسول گرامی اش محمد مصطفی(ص) جاری شده است؛ تبیین و روشن کرده و در ۱۵ فصل مطالب و پژوهش‌های حاصل شده را تقسیم و تنظیم کرده است که عناوین آن ها عبارتند از: روان و دین، روان و آگاهی، روان و عشق، روان و غربت، روان و هجرت، روان و لذت، روان و خلوت، روان و شخصیت، روان و طلب، روان و بلاپذیری، روان و دوستی با خدا، روان و راز هبوط، روان و محبوب، روان، آینه زیبایی و روان و زیبایی.
در دومین بخش از این کتاب با عنوان «بهداشت و سلامت روان»، در دو فصل شانزدهم و هفدهم به بررسی محیط شناسی نفس(روان) پرداخته و حواس ظاهره و غرایض را تبیین کرده، محبت و عاطفه را مورد تأکید قرار داده و عقل و فطرت(وراثت و محیط) را به رشته تحریر درآورده است.
«محیط شناسی بیرونی» عنوان هجدهمین فصل از کتاب حاضر است که در آن خودشناسی، جامعه شناسی و خداشناسی مورد تأکید قرار گرفته است.
نویسنده در فصل نوزدهم با عنوان «سلامت روان»، یاد خدا و توبه و استغفار را تبیین کرده و همچنین مراقبه، محاسبه، عزلت و خلوت را مورد بررسی قرار داده و به بیان مربی یا طبیب روان و انس با قرآن کریم پرداخته است.
در فصل بیستم که با عنوان «درمان روان» به رشته تحریر در آمده است، نویسنده به بیان خود پنهانی(راه های یافتن خود واقعی: محرک های درون زا، ذکر خداو طبیب روحانی) و غضب و شهوت (راه های کنترل خشم و شهوت: ذکر خدا، وضو و صبر) پرداخته، شرک (راه های علاج شرک: ایمان، تقوا و توکل)، نفاق (رعایت دستورالعمل برای مقابله با نفاق: ذکر موت و مراقبه) و ریا (مداوای ریا: اخلاص و ذکر یونسیه) را مورد بررسی قرار داده، کبر و خودخواهی (دستورالعمل مقابله با کبر: ریاضت، نماز و تواضع)، کذب ( راه های مداوای کذب: کنترل زبان و سکوت) و غیبت (دستورالعمل مقابله با غیبت: توبه و استغفار و گوش ندادن به غیبت) را مورد تأکید قرار داده و دنیا طلبی (مضرات دنیا پرستی: مسکر و رشد فقر و تحقیر، راه علاج دنیا طلبی: انفاق کردن و ساده زیستی)، قساوت (عوامل ایجاد قساوت: کثرت گناه و آرزوی دراز، دستورالعمل مداوای قساوت: موعظه و خلوت نشینی) و شک و وسوسه (راه های علاج وسوسه: روزه و ذکر اهل بیت(ع)) را به رشته تحریر درآورده است.
«شفاخانه قرآن و اهل بیت(ع)» عنوان بیست و یکمین و آخرین فصل از کتاب حاضر است که در آن مراقبت از ایمان و درخواست فرزند مورد تأکید قرار گرفته، به بررسی چشم زخم و مبارزه با افسردگی (تحصیل شادی و یاد خدا) پرداخته و حفاظت از خیال و رفع اوهام و شربت روحانی را تبیین کرده است.
